Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Geçtiğimiz yıllarda Japonya’da yaşamına köpek olarak devam etmek isteyen, medyada ‘Japon Toco’ olarak anılan bir adamın hikâyesine şahit olduk. Günlerce hatta aylarca gündemi kasıp kavuran bu adam kendine ‘border collie’ cinsi bir köpeğe ait kostüm diktirmiş ve bir köpek gibi yaşadığı günlük yaşantısını YouTube kanalından izleyenleriyle gün gün paylaşmıştı. Geçtiğimiz günlerde ise buna benzer bir olayla sosyal medya yankılandı. Rodrigo Braga adlı bir sanatçının yüzüne gerçek köpek derilerini diktirmesi ve yarı köpek yarı insan bir yüze sahip olması gündeme bomba gibi düştü. Peki Rodrigo Braga bunu neden yaptı? İşte duyanı hayrete düşüren Rodrigo Braga’nın çok konuşulan hikâyesi.
KÖPEK GİBİ YAŞAMAK UĞRUNA BÜTÜN SERVETİNİ HARCADI
Bugüne dek dönem dönem bazı kişilerin sevdikleri ünlüye ya da Barbie bebeğe benzemek için büyük bir servet harcayarak bıçak altına yattıklarına tanıklık ettik. Ancak 2 yıl önce Japonya’da ‘Toco’ adlı bir adam eşi benzeri olmayan bir dönüşümün içine girdi. Genç adam ‘border collie’ ırkı köpekleri çok seviyordu ve onun bu sevgisi zamanla öyle bir hâl aldı ki sonunda oldukça ilginç bir karar verdi. Yaşamı boyunca köpek gibi yaşamanın nasıl olduğunu düşünen Toco ünlü bir kostüm şirketine giderek hayalini anlattı. Hayali ise kendini her anlamda bir köpek gibi hissedebileceği bir kostümün olmasıydı. Köpek gibi yaşamak, köpek gibi koşmak ve köpek gibi yuvarlanmak istiyordu. Kostüm şirketi Zeppet bu teklifi kabul etti ve kostümün yapımı tam 40 gün sürdü. Neredeyse gerçeğe çok yakın olan bu kostüm tamamen Toco’nun fiziksel özelliklerine göre tasarlandı. Toco’nun bu kostümü satın almak için harcadığı para 2 milyon yen yani yaklaşık 478 bin 584 liraydı. Toco’nun hikâyesini duyanlar ise onunla iletişime geçmek ve gerçekten neler hissettiğini öğrenmek istedi. Japon haber kaynağı Mynavi’ne röportaj veren Toco hislerini şöyle anlatmıştı:
“Hayvanları çok severim, özellikle sevimli olanları. Çocukluğumdan beri hayatım boyunca hayvan olmanın nasıl olduğunu düşündüm ve kendime uygun bir tür buldum. Sonunda bunu başardım.”
2 yıla aşkın bir süredir en sevdiği köpeğe benzemek ve onun gibi yaşamak için her fırsatı değerlendiren Toco yalnızca kostümü giymekle kalmıyor, gerçek bir köpek gibi görünmek için de çok fazla çaba harcıyor. Özellikle yuvarlanmak ve oturmak gibi temel hareketlere ayak uyduruyor ve pençelerini iyi derecede kullanabilmek için çalışmalar yapıyor. ‘Hayvan olmak istiyorum (I want to be an animal)’ adlı bir YouTube kanalına sahip olan Toco, border collie kostümünün içindeki deneyimlerini ve bir köpek gibi yaşamanın inceliklerini takipçileriyle de paylaşıyor. Kostümünün içinde evdeyken, yürürken, yuvarlanırken, oyuncaklarla oynarken videolar paylaşan Toco’nun ilk bakışta gerçek bir köpekten hiçbir farkı yokmuş gibi görünüyor.
HER ŞEY HASTA BİR KÖPEK GÖRMESİYLE BAŞLADI
Geçtiğimiz günlerde ise Japon Toco’nun hikâyesini aratmayacak hatta ondan daha ekstrem olan bir dönüşüm hikayesi gündem oldu. Amazon yağmur ormanlarının kalbi Manaus’ta doğan Brezilyalı doğa fotoğrafçısı Rodrigo Braga, yaşamı boyunca doğayla iç içe olmaktan ve doğada yaşamaktan keyif alan biri oldu.
Rodrigo Braga gençlik yıllarında Brezilya’nın kuzeydoğusundaki bir kıyı kenti olan Recife’de okula giderken hasta bir köpek bulmuştu. Hayvanın gözlerinin içine bakmak için diz çöktüğünde, sinir krizine benzettiği bir şey yaşadı. Bir anda kalp atışı hızlandı ve ağlamaya başladı, sonunda da sırtından soğuk bir ter boşaldı. Yaşadığı o an Braga’yı sonraki 10 yıl boyunca rahatsız etti, ta ki sonunda panik atak hastası olduğunu anlayana kadar. Yıllarca süren terapi ve ilaç tedavisinden sonra, Braga’nın bir sanatçı olarak hayatını dönüşterecek fikri aklına gelmişti.
Hayalindeki çalışma için bir köpeğin cesedine ihtiyacı vardı. Bir veterinere giderek uyutulmuş bir köpeğin yüzünü alıp alamayacağını sordu. Gerekli işlemlerin ardından ihtiyacı olanı aldı. Köpeğin yüzünden ince bir şekilde yapılan çalışmanın sonucunda parçalar alındı. Sonunda bugün gündeme damga vuran o fotoğraflar ortaya çıktı. ‘Rodrigo Braga’ kendi gözleri yerine köpeğin gözlerini, ağzı yerine köpeğin çenesini ve kulaklarının arkasına köpeğin kulaklarının diktirdi. Elbette bu görsel çok büyük tartışmaları ve yaptığı şeyin çok yanlış olduğuna dair yorumları beraberinde getirdi. Ancak onun savunması ve fikrinin çıkış noktası bir sanatçı olarak insan ve hayvanın sınırı söz konusu olduğunda ne kadar ileri gidilip gidilemeyeceğiydi. Rodrigo Braga gerekli dikim işlemlerinin ardından kamera karşısına geçti ve 2004 yılında bu çalışmasına Fantasia de Compensação (Telafi Fantezisi) ismini verdi.
ELEŞTİRİLERİ GÖRÜNCE ALANINI DEĞİŞTİRDİ
Braga’nın çalışmasını sapkın bulanların sayısı oldukça fazla. Ancak tam da bu noktada yaşanan bilgi karmaşasına ışık tutmakta fayda var. Sanatçı Rodrigo Braga bu çalışmasını 2014 ya da bazı iddialarda olduğu gibi 2024 yılında değil aksine 2004 yılında yapmıştı. Fantasia de Compensação adını verdiği çalışmaya ait operasyon fotoğraflarında görünen insan başı Rodrigo’nun değil dahası herhangi bir insanın değil, silikonla yapılmış gerçek olmayan bir insan kafasıydı. Ancak köpeğin yüzü gerçekti.
Eserde kullanılan köpeğin uyutulduğu ve sonrasında Braga’nın çalışması için bağışlandığı biliniyor. Bu çalışma için Braga’nın yüzünün silikon bir kalıbı yapılmış ve veteriner bir cerrah tarafından köpeğin yüzünden alınan parçalar silikondan yapılmış kalıba dikilmişti. Ancak bu gerçek bir köpeğin yüzünden ölü de olsa parçalar alındığını ve yapay bir insan yüzüne dikildiği gerçeğini değiştirmiyordu.
Rodrigo Braga’nın bu eseri sergilendiği 2004 yılında yalnızca eleştirel ilgi çekmekle kalmayıp hayvan koruma örgütlerinden tehdit ve nefret mektupları aldı sonrasında da bu alanda çalışmak için ara vermesi gerektiğine kanaat getirdi. Braga bu radikal çalışmasından sonra doğayla iç içe olmaya, toprağa çıplak bir şekilde gömüldüğü, kendini yaprak ve çiçeklerle kapladığı fotoğraflar çekmeye başladı ve bugünlerde de benzer içerikli çalışmalarına devam ediyor.
